ZKE.440.43.2019

Na podstawie art. 104 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.), art. 160 ust. 1 i 2 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 10 maja 2018 roku (Dz. U. z 2019 , poz. 1781) oraz art. 12 pkt 2, art. 22, art. 23 ust. l pkt 2, pkt. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 ze zm.  oraz z 2018 r. poz. 138), w związku z art. 6 ust. 1 lit. c, f  Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1 oraz Dz. Urz. UE L 127 z 23.05.2018, str. 2), w związku z art. 105 ust. 4 i art. 105a ust.1, 3, 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (Dz. U. z 2018 r. poz. 2187 z późn. zm.) oraz art. 74 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U.   z 2019, poz.351 ze zm.), po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie skargi Pana A. S., na przetwarzanie jego danych osobowych przez A. S.A. (dawniej: Bank A. S.A.) oraz B. S.A., Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych

odmawia uwzględnienia wniosku.

UZASADNIENIE

Do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (poprzednio Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych) wpłynęła skarga Pana A. S., zwanego dalej: „Skarżącym”, na przetwarzanie jego danych osobowych przez A. S.A. (dawniej: Bank A. S.A., zwany dalej: „Bankiem”, w tym na ich udostępnianie oraz na przetwarzanie ww. danych osobowych przez B. S.A. Skarżący wniósł o usunięcie jego danych osobowych przekazanych do B. przez Bank.

W celu ustalenia okoliczności przedmiotowej sprawy Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych wszczął postępowanie wyjaśniające. Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego ustalono następujący stan faktyczny:

1. Bank przetwarzał dane osobowe Skarżącego na podstawie umowy kredytu z […] listopada 2008 roku nr […] oraz umowy kredytu z […] stycznia 2009 roku nr […]. Bank nie zidentyfikował umowy kredytu o numerze […].

2. Skarżący dopuścił się zwłoki w spłacie zobowiązań wynikających z umów kredytowych, co spowodowało ich wypowiedzenie przez Bank pismem z […] marca 2010 roku (dotyczy umowy […]) oraz pismem z […] kwietnia 2010 roku (dotyczy umowy […]), w których wykonał również obowiązek wynikajmy z art. 105a ust. 3 ustawy Prawo bankowe. Bank aktualnie nie przetwarza danych osobowych Skarżącego na podstawie art. 105a ust. 3 ustawy Prawo bankowe.

3. Z dniem […] maja 2010 roku (dot. umowy […]) oraz z dniem […] kwietnia 2010 (dot. umowy […]) przeklasyfikował kredyty do sytuacji straconej. Na mocy umowy sprzedaży wierzytelności z […] października 2011 roku Bank dokonał na rzecz B. S.A. sprzedaży wierzytelności wynikających z zawartych przez Skarżącego ww. umów kredytu.

4. Bank przekazał dane osobowe Skarżącego do B. na podstawie art. 105 ust. 4 i art. 105a ust. 1 ustawy – Prawo bankowe w związku ze zobowiązaniami wynikającymi z umów kredytowych: z […].01.2009 roku (nr [...]) w dniu […] marca 2009 roku oraz umowy kredytowej zawartej […].11.2008 roku (nr […]) w dniu […] grudnia 2008 roku dla celów analizy ryzyka kredytowego i oceny zdolności kredytowej. Zakres udostępnionych obejmował dane: imię, nazwisko, pesel, seria i nr dowodu, adres, data urodzenia, płeć, dane dot. zobowiązania, informacje o zgodzie z art. 105 a ustawy Prawo bankowego.

5. Obecnie Bank oraz B. nie przetwarzają danych osobowych Skarżącego w zakresie ww. umów w celu oceny zdolności kredytowej i analizy ryzyka kredytowego na podstawie art. 105a ust. 3 Prawa bankowego. Bank nie przetwarza również danych osobowych Skarżącego na podstawie art. 105a ust. 4 Prawa bankowego, tj. do celów stosowania metod wewnętrznych i innych modeli, o których mowa w części trzeciej rozporządzenia nr 575/2013. Z wyjaśnień Banku wynika, że rachunki: […], […] zostały usunięte z bazy B. w dniu […] maja 2016 roku.

6. W wyjaśnieniach Bank wskazał, że przetwarza dane osobowe Skarżącego w związku z posiadanymi w przeszłości produktami bankowymi:

• na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922 ze zm. oraz z 2018 r. poz. 138), zwanej dalej: „ustawą” – w usprawiedliwionym celu dochodzenia roszczeń z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej,

• na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy w związku z art. 74 ust. 2 pkt 8 ustawy z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości (Dz.U. z 2019, poz.351 ze zm.), zwanej dalej: "u.o.r."

W tym stanie faktycznym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zważył, co następuje.

Z dniem 25 maja 2018 r. w życie weszły przepisy ustawy z dnia 10 maja 2018 roku o ochronie danych osobowych (Dz.U. 2019 poz. 1781), zwanej dalej „u.o.d.o.”.

W myśl art. 160 ust. 1-3 ustawy, postępowania prowadzone przez Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, wszczęte i niezakończone przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, prowadzone są przez Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych na podstawie ustawy, zgodnie z zasadami określonymi w ustawie z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 ze zm.), zwanej dalej „K.p.a”. Jednocześnie, czynności dokonane w postępowaniach, wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie przepisów u.o.d.o., pozostają skuteczne.

Od dnia 25 maja 2018 r. zastosowanie ma również rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (Dz. Urz. UE L 119 z 04.05.2016, str. 1 ze zm.), zwane dalej „Rozporządzeniem 2016/679”.

Uwzględniając powyższe stwierdzić zatem należy, iż niniejsze postępowanie, wszczęte i niezakończone przed dniem 25 maja 2018 r., prowadzone jest na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (w zakresie dotyczącym przepisów regulujących procedurę administracyjną) oraz na podstawie Rozporządzenia 2016/679 (w zakresie rozstrzygającym o legalności procesu przetwarzania danych osobowych). Wynikający w przepisów prawa sposób prowadzenia postępowań w sprawach rozpoczętych i nie zakończonych przed dniem wejścia w życie nowych regulacji z zakresu ochrony danych osobowych koreluje z ugruntowanym stanowiskiem doktryny, zgodnie z którym „organ administracji publicznej ocenia stan faktyczny sprawy według chwili wydania decyzji administracyjnej. Reguła ta odnosi się także do oceny stanu prawnego sprawy, co oznacza, że organ administracji publicznej wydaje decyzję administracyjną na podstawie przepisów prawa obowiązujących w chwili jej wydania” (Komentarz do ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. 00.98.1071) M. Jaśkowska, A. Wróbel, Lex., el/2012).

W wyroku z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie o sygn. akt I OSK 761/07 Naczelny Sądu Administracyjny stwierdził, iż „badając […] legalność przetwarzania danych osobowych, GIODO ma obowiązek ustalenia, czy na datę wydawania rozstrzygnięcia w sprawie dane konkretnego podmiotu są przetwarzane oraz czy czynione to jest w sposób zgodny z prawem”.

W świetle przepisów Rozporządzeniem 2016/679, przetwarzanie danych osobowych jest uprawnione, gdy spełniona zostanie którakolwiek z przesłanek wymienionych w art. 6 ust. 1 rozporządzenia 2016/679 (uprzednio art. 23 ust.1 ustawy). Przesłanki te odnoszą się do wszelkich form przetwarzania danych wymienionych w art. 4 pkt 2 Rozporządzenia 2016/679, w tym w szczególności do ich udostępnienia. Warunki te są także względem siebie równoprawne, co oznacza, że dla legalności procesu przetwarzania danych wystarczające jest spełnienie jednej z nich.

Aktem prawnym zawierającym szczegółowe regulacje dotyczące procesu przetwarzania danych osobowych klientów banków jest przede wszystkim ustawa Prawo bankowe. Ocena legalności przetwarzania danych osobowych Skarżącego przez Bank, a także przez B. musi być zatem dokonywana w powiązaniu z przepisami Prawa bankowego, a w tym przypadku w również w oparciu o przepisy ustawy o rachunkowości.

Odnosząc się do legalności przetwarzania danych osobowych Skarżącego przez Bank jak i B. wskazać należy, że dane osobowe Skarżącego przekazane zostały do B. zgodnie z art. 105 ust. 4 ustawy  z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (Dz.U. 2018, poz. 2187 ze zm.). W świetle tego przepisu „banki mogą, wspólnie z bankowymi izbami gospodarczymi, utworzyć instytucje upoważnione do gromadzenia, przetwarzania i udostępniania: bankom informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim informacje te są potrzebne w związku z wykonywaniem czynności bankowych oraz w związku ze stosowaniem metod wewnętrznych oraz innych metod i modeli, o których mowa w części trzeciej rozporządzenia nr 575/2013, innym instytucjom ustawowo upoważnionym do udzielania kredytów informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie, w jakim informacje te są niezbędne w związku z udzielaniem kredytów, pożyczek pieniężnych, gwarancji bankowych i poręczeń (pkt 2), instytucjom kredytowym informacji stanowiących tajemnicę bankową w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej konsumenta, o której mowa w art. 9 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (pkt 3), instytucjom pożyczkowym i podmiotom, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim na zasadzie wzajemności, informacji stanowiących odpowiednio tajemnice bankową oraz informacje udostępnione przez instytucje pożyczkowe oraz podmioty, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, w zakresie niezbędnym do oceny zdolności kredytowej konsumenta, o której mowa w art. 9 tej ustawy, i analizy ryzyka kredytowego (pkt 4)”.Natomiast zgodnie z art. 105a ust. 3 Prawa bankowego – „banki, instytucje oraz podmioty, o których mowa w ust. 1, mogą przetwarzać informacje stanowiące tajemnicę bankową i informacje udostępnione przez instytucje pożyczkowe oraz podmioty, o których mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, dotyczące osób fizycznych po wygaśnięciu zobowiązania wynikającego z umowy zawartej z bankiem, inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, instytucją pożyczkową lub podmiotem, o którym mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, bez zgody osoby, której informacje dotyczą, gdy osoba ta nie wykonała zobowiązania lub dopuściła się zwłoki powyżej 60 dni w spełnieniu świadczenia wynikającego z umowy zawartej z bankiem, inną instytucją ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, instytucją pożyczkową lub podmiotem, o którym mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, a po zaistnieniu tych okoliczności upłynęło co najmniej 30 dni od poinformowania tej osoby przez bank, inną instytucję ustawowo upoważnioną do udzielania kredytów, instytucję pożyczkową albo podmiot, o którym mowa w art. 59d ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim, o zamiarze przetwarzania dotyczących jej tych informacji, bez jej zgody”. Z wyjaśnień Banku wynika, że Skarżący dopuścić się długotrwałych opóźnień w spłacie i zostały wypełnione wszystkie przesłanki z art. 105a ust.3 ustawy Prawa bankowego, a Bank pismem z dnia […] marca 2010 roku (dot. umowy […]) oraz pismem z dnia […] kwietnia 2010 roku (dot. umowy […]) poinformował Skarżącego o zamiarze przetwarzania jego danych osobowych. Zaistnienie tych okoliczności spowodowało, że jego dane osobowe były przetwarzane przez okres 5 lat po spłacie zaległości. Obecnie Bank nie przetwarza danych osobowych Skarżącego na podstawie art. 105 a ust. 3 ustawy Prawo Bankowe oraz 105a ust. 4 ustawy Prawo bankowe (do celów statystycznych).

Przetwarzanie danych osobowych Skarżącego odbywa się obecnie w celu archiwalnym na podstawie art. 6 lit. f Rozporządzenia 2016/679 (uprzednio art. 23 ust. 1 pkt 5  ustawy) „przetwarzanie jest niezbędne do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora” oraz art. 6 lit c w związku z art. 74 ust. 2 pkt 8 u.o.r  (uprzednio 23 ust. 2 ustawy w zw. z art. 74 ust. 2 pkt 8 u.o.r.) „przetwarzanie jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze”. Prawnie uzasadnionym interesem Banku jest zabezpieczenie ewentualnych roszczeń w związku z prowadzoną działalnością. Natomiast przepis art. 74 ust. 2 pkt 8 u.o.r. uprawnia do przechowywania danych osobowych klientów związanych z posiadanymi przez nich produktami bankowymi (wyrok WSA w Warszawie z 5 lutego 2014 roku II SA/Wa 1150/13).

W odniesieniu do żądania usunięcia danych osobowych Skarżącego w zakresie umów kredytowych z dnia […] marca 2010 roku (dot. umowy […]) oraz umowy z dnia […] kwietnia 2010 roku (dot. umowy […]), należy stwierdzić, że B. przetwarzał dane osobowe Skarżącego do […] maja 2016 roku na podstawie art. 105 ust. 4, a następnie art. 105a ust. 4 i 5 (w ustawy Prawo bankowe (celach statystycznych) oraz umowy z Bankiem. Obecnie nie przetwarza danych osobowych Skarżącego.

Na gruncie wyżej powołanych przepisów prawa należy uznać, że nie zaistniała żadna z przesłanek do wydania przez Prezesa UODO decyzji nakazującej przywrócenie stanu zgodnego z prawem, zasadnym jest więc wydanie decyzji odmawiającej uwzględnienia wniosku.

W tym stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnął, jak w sentencji.

Na podstawie art. 127 § 3 Kpa od niniejszej decyzji stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Jeżeli strona nie chce skorzystać z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, ma prawo do wniesienia skargi na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia doręczenia jej stronie. Skargę wnosi się za pośrednictwem Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (adres: ul. Stawki 2, 00-193 Warszawa). Wpis od skargi wynosi 200 złotych. Strona ma prawo ubiegania się o prawo pomocy, w tym zwolnienie od kosztów sądowych.